Feiten controleren tegen nepnieuws:
Nepnieuws is misinformatie die vaak wordt gepresenteerd als journalistieke media. Nepnieuws wordt vaak gebruikt voor politieke of commerciële doeleinden. Wat kun je doen om erachter te komen of iets nepnieuws is?
Er zijn verschillende manieren om dit te doen. Om de kwaliteit van informatie te controleren, is er de zogenaamde "CRAAP-Test". Deze is ontwikkeld aan de California State University in Chico. De test biedt veel handige vragen om te beoordelen of de informatie betrouwbaar is. Naast deze test kun je hier nog meer nuttige informatie vinden:
- Websites
- Publicatiedata: Goede bronnen vermelden vaak de publicatiedatum van een artikel. Deze informatie kan de kwaliteit en/of actualiteit van de informatie aangeven.
- Auteur: Wordt er een auteur genoemd? Goede bronnen noemen vaak een auteur of een andere informatiebron. Als een auteur wordt genoemd, is het vaak nuttig om meer informatie over hem te vinden en te kijken of die persoon vaak over dit onderwerp publiceert.
- Andere bronnen: Worden er nog andere bronnen genoemd? Het kan de moeite waard zijn om die ook te controleren en te zien of ze afbreuk doen aan de plausibiliteit van de primaire bron.
- Afdruk: Als er een afdruk is: Wat kun je te weten komen over de mensen/bedrijven die erin worden genoemd?
- Sociale media
- Wordt een auteur genoemd met een naam die echt lijkt? Als dit niet het geval is, is het bericht waarschijnlijk twijfelachtig. Er is ook de vraag of er aanvullende informatie over de naam is.
- Zijn er andere communicatiekanalen waar deze persoon te bereiken is?
- Op Facebook is er een extra optie om te zien of deze persoon geverifieerd is.(https://www.facebook.com/help/196050490547892)
- Sinds wanneer bestaat dit profiel?
- Hoeveel abonnees of vrienden heeft dit profiel? Wat kun je te weten komen over de namen van deze mensen?
- Wikipedia
- Controleer de versiegeschiedenis: Wie heeft wat wanneer geschreven?
- Is er iets te vinden over deze auteurs?
- Is er een discussiepagina voor dit Wikipedia-artikel waaruit meer informatie kan worden afgeleid?
- Controleer welke bronnen werden gegeven in het Wikipedia-artikel. Deze kunnen vaak ook dienen als een verdere bron van informatie.
- E-mails
- Is de e-mail echt afkomstig van de opgegeven afzender? Controleer hiervoor de header van de e-mail. Daarnaast kun je de IP-adressen en afleverroutes onderzoeken die daar vermeld staan. Dit is echter niet eenvoudig.
- Gebruik ondertekende en in het beste geval ook versleutelde e-mail. Nogmaals, dit is niet zo eenvoudig. Meer informatie hierover vindt u hier: https://www.heise.de/ct/artikel/Ausgebootet-289538.html
- Foto's, Video's
- Kijk goed naar de achtergrond. Landschap, gebouwen, auto's en nummerplaten, kleding, mensen. Is het samenhangend, past het bij de bijbehorende tekst?
- Kunnen soortgelijke afbeeldingen worden gevonden met de omgekeerde zoekfunctie van beeldzoekmachines?
- Is het mogelijk om metadata van de afbeeldingen te lezen met grafische programma's? Komen deze metadata overeen met de inhoud van de afbeelding?
- Er is echter geen absolute beveiliging tegen vervalsingen of nepnieuws.
Niet alles wat op Wikipedia staat is correct. Om te controleren hoe nauwkeurig de informatie is, kun je het volgende doen:
E-mails vervalsen is heel gemakkelijk. Er zijn dus heel veel valse e-mails; hoe controleer je dit?